Tarmoqqa ulangan FESlarning barqarorlik ko‘rsatkichini hisoblash metodikasi

Dolzarbligi: tarmoqqa ulangan fotoelektrik stansiyalarni (FES) joriy etish, ayniqsa quyosh nurlanishi yuqori bo'lgan mamlakatlar, jumladan O'zbekiston uchun muhim ahamiyatga ega. FESning mavjudlik koeffitsienti ularning samaradorligini baholashda asosiy omillardan biri bo‘lib, stansiyaning barqaror elektr energiyasi ishlab chiqarish qobiliyatini aks ettiradi. Zamonaviy monitoring va tahlil usullari FES ekspluatatsiya xususiyatlarini yaxshilash, to‘xtash vaqtlarini minimallashtirish va quyosh energiya tizimlarining iqtisodiy samaradorligini oshirish imkonini beradi.

Maqsad: ushbu tadqiqotning maqsadi – ekspluatatsion ma'lumotlar, iqlim sharoitlari va uskunaning texnik xususiyatlarini hisobga olgan holda, tarmoqqa ulangan fotoelektrik stansiyalar uchun mavjudlik koeffitsientini hisoblash metodikasini ishlab chiqish va takomillashtirish. Tadqiqotning asosiy vazifasi – FES mavjudlik vaqtiga ta'sir etuvchi omillarni tahlil qilish va ularning ishonchliligini oshirish yo‘llarini ishlab chiqishdir.

Usullar: belgilangan maqsadlarga erishish uchun turli iqlim sharoitlarida ishlayotgan FESlarning ekspluatatsion ko‘rsatkichlari bo‘yicha taqqoslash tahlili amalga oshirildi. Tadqiqotda standart mavjudlik koeffitsientini hisoblash metodikasi, sun’iy yo‘ldosh monitoringi ma’lumotlari, SCADA tizimlarining ko‘rsatkichlari va matematik modellar qo‘llanildi. Bu yondashuv iqlim va ekspluatatsion omillarning FES samaradorligiga ta’sirini aniqlash imkonini beradi.

Natijalar: tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatdiki, tarmoqqa ulangan FESning mavjudlik koeffitsienti aksariyat hollarda 98,5% dan yuqori bo‘lib, minimal to‘xtash va standart texnik xizmat ko‘rsatish sharoitida maksimal samaradorlikka erishiladi. Iqlimiy ma’lumotlar tahlili shuni tasdiqladiki, issiq havo sharoitlari tizim samaradorligini pasaytirishi mumkin, lekin SCADA tizimlaridan foydalanish va masofaviy monitoring jarayoni yo‘qotishlarni minimallashtirishga yordam beradi. Tadqiqot shuningdek, boshqaruv tizimlarini modernizatsiya qilish va muntazam texnik xizmat ko‘rsatish FESning ishonchliligi hamda iqtisodiy samaradorligini oshirishini ko‘rsatdi.